Hygiëne in cleanrooms

22 Jun
  • Woensdag 22 Juni 2022
  • Door: BOONS FIS
  • Categorie: Hygiëne apparatuur

Wat verstaan we onder 'cleanroom'? Letterlijk, een heel zuivere, propere kamer of werkomgeving die specifiek ontworpen is om contaminatie in het productieproces zoveel mogelijk te beperken of zelfs uit te sluiten. Contaminatie kan gebeuren dmv stof of vezels, in de lucht aanwezige mico-organismes, fijn stof, druppels of (chemische) dampen.

We kennen cleanrooms hoofdzakelijk van bij de ontwikkeling van halfgeleiders of geneesmiddelen, laboratoria of biotechnologie. Maar we mogen dit gerust veel ruimer zien. Ook in industrieën als biologie, productie van zonnecellen en ruimtevaart worden cleanrooms gebruikt om processen te beschermen. De laatste jaren kennen cleanrooms ook een opmars in de voedingsindustrie, bijvoorbeeld om de houdbaarheidsdatum van verse producten te verlengen of te verzekeren. Ook voor de verwerking van voedingsmiddelen die lactose- of glutenvrij moeten zijn creëren ze de ideale omgeving.

In het algemeen leiden steeds strenger wordende kwaliteitseisen in tal van industrieën tot strengere omgevingseisen tijdens de productie. Bijgevolg is er een toenemende behoefte om deze productie binnen een gecontroleerde omgeving te laten gebeuren. Dat verklaart waarom het gebruik van cleanrooms in de laatste jaren enorm is toegenomen.

De medewerkers in een cleanroom, zijn verplicht zich te houden aan strenge voorzorgsmaatregelen. Naargelang de voorschriften binnen de sector (of het bedrijf), verschillen de procedures rond cleanrooms en het gebruik, betreden en verlaten ervan.

Het dragen van specifieke kledij, haarnetjes, overschoenen, mondmaskers, ... staat beschreven in een protocol.

De lucht in de cleanroom wordt permanent gewisseld en gefilterd om interne vervuiling te verwijderen. Ook de temperatuur en vochtigheid worden nauwlettend in de gaten gehouden om een ​​optimaal klimaat te garanderen.

Cleanrooms moeten voldoen aan drie criteria:

1) Enkel opgeleid personeel krijgt toegang tot de cleanroom. De mens zelf is de grootste bron van besmetting of contaminatie. Meer bepaald de huid(schilfers), hoesten en niezen. Vastgelegde hygiëneprocedures dienen te worden doorlopen voor het betreden van de ruimte.

2) Alle oppervlakten binnen de cleanroom moeten ondoordringbaar zijn voor micro-organismen. De gebruikte materialen mogen geen stof afgeven. Ze moeten ook gemakkelijk schoon te maken zijn.

3) De cleanroom vereist ook een luchtcirculatiesysteem dat ongewenste (microscopisch kleine) deeltjes buiten houdt.

Cleanrooms in de voedselverwerkende industrie

Voedingsverwerkende bedrijven hebben alles te winnen bij het gebruik van een zo proper mogelijke productieruimte. Met een filter- en/of ventilatiesysteem zijn cleanrooms volledig afgesloten van de rest van een productiefaciliteit. Voordat lucht de ruimte in wordt gepompt, wordt deze gefilterd om stof, schimmel, meeldauw en bacteriën te verwijderen.

Binnen de voedingsindustrie valt de keuze meestal op cleanrooms met een volledig RVS aankleding. Cleanrooms met ISO-klasse 6, 7 of 8 (volgens de internationele cleanroomstandaard ISO14644) worden het meest toegepast.

Cleanroom classificatie

Één van de criteria bij de implementaite van een cleanroom binnen een productie of bedrijf is de bepaling van de juiste ISO-classificatie. Die classificatie, van ISO-1 tot ISO-9, wordt bepaald op basis van de zuiverheid van de lucht, afhankelijk van de hoeveelheid en grootte van de deeltjes per volume lucht, uitgedrukt in 'ppm' (parts per million). Een ISO-1 cleanroom heeft de hoogste graad van zuiverheid, terwijl een ISO-9 cleanroom de laagste graad heeft.

Het luchtvolume dat in een uur is gefilterd, gedeeld door het volume van de ruimte geeft het aantal luchtwisselingen per uur. Hoe vaker de lucht door de filters gaat, hoe minder deeltjes er in de ruimte achterblijven.

De juiste aanpak mbt cleanrooms

De meeste verontreiniging in cleanrooms begint bij de werknemers zelf. Dode huidcellen en haarfragmenten worden voortdurend van ons lichaam afgestoten. Om dit te herleiden tot een minimum is gepaste kledij nodig om de gecontroleerde omgeving van de cleanroom te betreden. Anders worden alle inspanningen en kosten om uw cleanroom te onderhouden teniet gedaan. Hiervoor is een goed ontworpen kleedruimte, goede cleanroomkleding en een strikte kledingprocedure noodzakelijk.

BOONS FIS biedt ook alle mogelijke elementen om de kleedkamers hiervoor uit te rusten. Lockers, opbergkasten, zitbanken met compartimenten voor schoenen, ... . Alles ontworpen volgens een hygiënisch design. Bekijk het complete assortiment RVS bedrijfsinrichting op onze website.

Praktische tip:

Zorg er bij het aankleden altijd voor dat u vanaf de bovenkant begint en naar beneden werkt. De volgorde bij het aankleden, heeft rechtstreeks invloed op de netheid; zwaartekracht heeft ook invloed op stof, partikels en vuildeeltjes. Een procedure van top tot teen (in die volgorde) beschermt tegen deeltjes die op schone kledingstukken of schoenhoesjes vallen.

Voedselverwerkende bedrijven hanteren een waaier van controlesystemen. Wanneer het gaat om persoonlijke hygiëne, is een goed uitgeruste hygiënesluis een niet weg te denken investering. Ook in sectoren gerelateerd aan de voedingsindustrie is een strikte persoonlijke hygiëne heel belangrijk. Denken we hierbij aan hygiëne in de glastuinbouw, verpakkingsindustrie of zelfs veeteelt bedrijven. Persoonlijke hygiëne vormt immers een onderdeel van het “hygiëneplan” dat op zich ook weer een onderdeel is van het geïntegreerde “HACCP-systeem”. 

Voor een goed, sluitend hygiëneproces raadt BOONS FIS de volgende stappen aan:

1. Handen inzepen

Een correct hygiëneproces start bij het inzepen van de handen. Indien dit cruciaal is binnen het productieproces kan, via een zeepdispenser met tourniquet, het inzepen verplicht gemaakt worden. Pas na het inbrengen van de handen in de voorziene holtes van de dispenser wordt door het draaikruis toegang verleend tot de volgende stap in het proces. Voor kleinere productieruimten met minder mensen kan een kleine zeepdispenser (al dan niet automatisch) in veel gevallen ook voldoende zijn.

2. Handen wassen

Nadat de handen ingezeept zijn, dienen deze grondig gewassen te worden. Belangrijk bij deze stap is dat contaminatie vermeden wordt. Vandaar dat alle wastroggen van BOONS FIS uitgerust zijn met handenvrije bedieningen (kniedrukknop, sensor op kniehoogte of sensor in de kraan). Meer uitleg hierover is te vinden op de productpagina's van de wasbakken en wasgoten.

3. Handen drogen

Het drogen van de handen gebeurt via papieren doekjes of via een automatische handdroger. De automatische handdroger brengt heel wat voordelen met zich mee, zoals het verkleinen van de logistieke verplichtingen, uiterst supersnelle droging of het vermijden van overvolle papiermanden.

Persoonlijke hygiëne handdesinfectie zeepsystemen handchemietourniquet HDK hekwerk RVS handwasgoten met dyson airblade kranen universele dispenser
Persoonlijke hygiëne handwasgoten RVS handendrogers BoonsFIS

4. Handen desinfecteren + zolen reinigen

Na een grondige reiniging, gebeurt de desinfectie. Veelal wordt er gekozen voor een hygiënestation waarbij beide stappen (handen desinfecteren + zolen reinigen en desinfecteren) gecombineerd worden zoals bijvoorbeeld met het URK hygiënestation. De robuuste en duurzame tourniquet geeft enkel doorgang wanneer de gebruiker de reinigingsprocedure correct heeft doorlopen, nl:

  • Handen desinfecteren via de RVS nozzles in de desinfectiekamers.
  • Zolen reinigen en desinfecteren via de roterende horizontale borstels (verticale borstels zijn mogelijk als optie wanneer er in uw productie omgeving laarzen gedragen worden).
Persoonlijke hygiëne hygiënestation HC/XL zolenreiniger hekwerk handwasgoot met dyson airblade kranen HDK BoonsFIS
Persoonlijke hygiëne hygiënestation HC/XL zolenreiniger hekwerk handwasgoot met dyson airblade kranen HDK/XL BoonsFIS

5. Bepalen van de uitgangsstroom

Ook de uitgangsstroom en tussenstromen zijn aspecten waar goed over nagedacht moet worden. Dienen de medewerkers zich via dezelfde route terug uit de productie te begeven of wordt er een aparte uitgangsstroom voorzien? Afhankelijk van aantal passages, budget en routing binnen het bedrijf wordt al dan niet een aparte uitgangsstroom voorzien met afzonderlijke tourniquets.

Wil je meer weten over een hygiënesluis binnen je bedrijf? Neem contact op met ons sales team en we bekijken samen wat de mogelijkheden zijn.